GİRİŞ
Güçlü kurumların güçlü gelenekleri olmalı, güçlü gelenekler köklü bir geçmişe dayanmalıdır. Kadim medeniyetimizin güçlü bir geleneği olan Ahilik kültür ve değerlerinden ilham alan Üniversitemiz özgün bir kalite yönetim anlayışı geliştirerek güçlü bir kurumsal kalite kültürü oluşturmak için çalışmaktadır.
Ahilik, günümüz kalite yönetim anlayışı ve evrensel etik değerlerle uyumluluk gösteren bir kültür medeniyet hazinesidir. Ahilik, meslek ahlakı temelinde üretim, ticaret ve sosyal hayatı düzenleyerek, ürün ve hizmet kalitesi için özgün bir kalite düşüncesinin ortaya çıkışına yol açmıştır. Ahi Evran-ı Veli’nin öncülük yaptığı bu kalite hareketi, Ahilik adıyla 13. yüzyılda Kırşehir’de kurumsallaşmıştır. Ahilik sistemi, toplumsal sorumluluğu ön planda tutan hem bir meslek örgütü hem de bir kalite yönetim sistemidir.
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, sekiz yüzyıllık Ahilik geleneğini sahiplenen genç bir üniversitedir. Adını Ahi Evran-ı Veli’den alan Üniversitemiz Ahiliğin, kalite temelinde hizmet/üretim, sorumluluk temelinde yönetim, tevazu temelinde rekabeti öngören ilkelerini yönümüzü belirleyen temel değerler olarak benimsemiştir. Bu çerçevede Üniversitemiz, millî ve evrensel etik değerleri ve kalite yaklaşımını benimsemiş, çağın gerektirdiği teknik ve insani becerilere sahip nitelikli insan yetiştiren, paydaşlarla iş birliği ve sürekli iyileştirmeyi esas alan, geliştirdiği kalite güvence sistemleri ile model alınan, Ahilik kültürü ve evrensel değerler temelinde eğitim, araştırma ve hizmet modelini geliştiren ve insanlığın hizmetine sunan bir üniversite olmayı amaçlamaktadır.
Ahilik değerlerine yaslanan Üniversitemiz, özgün bir kalite anlayışı ve kalite kültürü geliştirmek yolunda önemli mesafe katetmiştir.
Üniversitemiz ISO standartları çerçevesinde şekillenen Kalite Yönetim Sistemi anlayışını ve Yüksek Öğretim Kalite Kurulu (YÖKAK)’nun belirlediği standartlar çerçevesinde Kurumsal Akreditasyon Programı (KAP) kriterlerini yönetişim yaklaşımının bir parçası olarak görmektedir. Üniversitemiz ayrıca evrensel kalite birikimine güçlü bir katkı sağlayan Avrupa Kalite Yönetim Vakfı (EFQM) modelini benimsemiştir. Geçmişten geleceğe köprü olmayı misyon edinen Üniversitemiz, Ahilik Felsefesi ile EFQM Modelini sentezleyerek ederek, Türkiye Yükseköğretiminde rol model olmayı vizyon olarak benimsemiştir. Ahilik değerleri ile bütünleştirdiğimiz kalite yolculuğumuz EFQM Modeli ile güçlenecek; katılımcı yönetişim, mukayeseli üstünlük, bağlılık sağlayan memnuniyet, yenilikçi ve yaratıcı fikirleri teşvik eden bir kültür oluşturacaktır. Kurumsal dönüşümünü paydaşları ile birlikte sağlamayı amaçlayan Üniversitemiz ekosistemine değer sunumu ile öncülük yapmayı, kurumsal kapasitesini güçlendirmeyi ve yetkinliklerini geliştirmeyi hedeflemektedir. EFQM Modeli ile başarılarımızı sürdürülebilir kılmak, amaçlarımız için güçlü bir motivasyon oluşturmak isteyen Üniversitemizin bu süreçteki temel stratejisi, “paydaşlar için hizmet üret ve paydaşlarınla birlikte hizmet üret” yaklaşımıdır.
“Ahiliğin İzinde Mükemmelliğe Yolculuk” mottosuyla EFQM modeli kapsamında yürüttüğümüz kalite çalışmalarımızı anlatan bu kitapçık, dönüşüm felsefesini özetleyen bir metindir. Üniversitemiz dönüşüm sürecinde kendi sınırlarının ve potansiyelinin, fırsat ve kabiliyetlerinin ve ekosistemindeki gelişmelerin farkındadır. Ahilik değerlerinin irfan kavramı ile özdeşleşen öz farkındalık, ancak özgün kalite yönetim sistemi ve kurumsallaşmış bir kalite kültürü ile devam edebilir. Yaptıklarının ve yapabileceklerinin farkında olan Üniversitemiz, kurumsal dönüşümünü sürekli kılarak geleceğine yön verecektir.
Niçin EFQM Modeli Uyguluyoruz?
Üniversitemiz, paydaşları için sürdürülebilir değer önermeleri yaratmanın ve sunmanın yanında, içinde faaliyet gösterdiği ekosisteme karşı özen gösterme yükümlülüğünün bir parçası olarak EFQM Modelini uygulamaktadır. EFQM Modelini uygulamamızın gerekçeleri şunlardır:
- Paydaşlarına değer sunmak ve performansını artırmak,
- Mevcut ve gelecekteki pazar dinamiklerinin, Üniversitenin Amaç, Vizyon ve Stratejisi üzerindeki olası etkilerini analiz etmek,
- Temel paydaşların stratejilerini inceleyerek kendi amaç, vizyon, strateji ve iş modeline göre yeterliliklerini, eksikliklerini ve uygunluklarını belirlemek,
- İçinde yer aldığımız yükseköğretim ekosistemindeki ekonomik, çevresel ve toplumsal koşulları dikkate alarak vizyonumuzu belirlemek,
- Ekosistemimizde yer alan diğer unsurlarla ilişkilerimizde kazan-kaybet yerine, birlikte geliştirme kültürünü yerleştirmek,
- Yükseköğretim ekosistemi içerisinde mevcut fırsat ve tehditleri belirleyerek bunlara çevik, etkin ve etkili bir biçimde yanıt vermek,
- Etik değerlerin, üniversitenin tüm faaliyetlerine yansımasını sağlamak ve kurumsal kültürün bir parçası haline getirmek.
- Paydaşlarına esin veren amaçlar oluşturarak stratejik yönetişim anlayışı ile ekosistemin dönüşümüne katkı sağlamak.
EFQM Modeli Yaklaşımımız Nedir?
EFQM Modelimizin merkezinde, Üniversitemizin Amacı ile Stratejisi arasındaki güçlü ilişki ve bunun kuruluşumuzun temel paydaşları için sürdürülebilir değer yaratmasına ve üstün performanslı sonuçlar elde etmesine yardımcı olacak bir anlayış yer almaktadır. Bu anlayış çerçevesinde Üniversitemizin EFQM Modeli yaklaşımı şöyledir:
- Sistematik yönetim anlayışımızın temel unsurları olan Yön, Uygulama ve Sonuçlar arasındaki bağı güçlendirmeyi ve süreklilik arz eden sağlıklı bir yaşam döngüsü oluşturmayı temel bir gereksinim olarak görüyoruz.
- Amaç ve vizyonumuzun paydaşlarımızı etkileme durumunu değerlendirmeyi bir gereklilik olarak benimsiyoruz.
- Yönetim anlayışımızda, daha az dikey/hiyerarşik yapılanma, daha az güç kullanımı ve daha az kontrol içeren, daha fazla iş birliğine odaklı bir liderlik yaklaşımını benimsiyoruz.
- Daha fazla çeşitliliğe sahip bir kitleyle çalışmaktan gelen içsel değerlerin farkında olarak, çalışanlarımızla güçlü bağ oluşturmayı önemsiyoruz.
- Günlük rutin faaliyetleri yanında değişimi başarılı biçimde yöneterek geleceğe hazırlıklı olmayı önemsiyoruz.
- Yaratıcılık ve yenileşim odaklı bir düşünce biçimini benimseyerek, sunduğumuz değerin artmasına ve performansımızın iyileşmesine önem veriyoruz.
- Sorumluluk ve sürdürebilirliğe katkı sağlamayı amaçlayan çevre politikamızı, yönetim yaklaşımımızın bir parçası olarak görüyoruz.
- Temel paydaşlarla iletişim kurma ve işbirliği yaklaşımını benimseyerek karar alma süreçleri ve değişimin yönetimi sürecindeki organizasyonlara paydaşların katılımını önemsiyoruz.
- Bütünü görme, bütünsel bir bakış açısı benimseme ve Üniversitemizin karmaşık fakat aynı zamanda düzenli bir sistem olarak varlığını sürdürmeyi önemsiyoruz.
- Çalışanlarımızı Üniversitemize kazandırmayı insan kaynakları politikamızın temeli olarak görüyoruz.
- Akranlarımız ile kıyaslama yapmayı gelişim sürecimizin bir parçası olarak görüyoruz.
- Üniversitemizi, dinamik ve yaşayan bir dünyada birbirine bağımlı insanlardan oluşan, karmaşık ve uyumlu bir sistemin parçası olarak görüyoruz.
EFQM Modelinden Ne Bekliyoruz?
- Misyon temelinde çalışan yön birliğinin sağlanması
- Sürdürülebilir başarı için Kurum Kültürün yönlendirilmesi
- Paydaş odaklı bakış açısı yaratılması ve tüm paydaşlara değer yaratılması
- Bütünsel sistem yönetimi bakış açısının sağlanması
EFQM Modelini Nasıl Uyguluyoruz?
Performansa Dayalı Süreç Yönetim Modelimizin öngördüğü prensipler doğrultusunda EFQM Modelini uygularken dikkat ettiğimiz hususlar şunlardır:
- Amacımızı (misyonunu) ve vizyonumuzu gerçekleştirmek ve ekosisteme fayda yaratmak amacıyla paydaş beklentilerini karşılamak için farklılaşma stratejimizi ve odak alanlarımızı belirliyoruz.
- Stratejik Plan Hazırlama Rehberi doğrultusunda ekosistemimiz içerisindeki paydaşlarımızı önceliklendirerek paydaş beklentilerini analiz ediyoruz. Önem ve etki derecelerine göre paydaşlarımızı sınıflandırıyor, kurduğumuz ilişki biçimine göre temel paydaşlarımızı belirliyoruz.
- Paydaş katılımını temel politika olarak benimsiyor, amaç ve vizyonun tanımlanması sürecinde, temel paydaşların görüş ve önerilerini dikkate alıyoruz.
- Ekosistemimizde kurumsal kararlar ve politikaların sürdürülebilirlik ilkelerine uygunluğunu esas alan bir yaklaşım benimseyerek, örnek modelleri tanıyor ve takdir ediyoruz.
- Stratejimizi gerçekleştirmeye yönelik öğrenmeye ve sürekli iyileştirmeye odaklanan bir yaklaşım benimsiyor, yönetim kademesi ve çalışanlarımızı, değişime ve gelişmeye katkıda bulunmayı teşvik ediyoruz.
- Deneyimlerimizden ders çıkararak elde ettiğimiz bilgiyi değişim ve dönüşüm süreçlerini başarıyla yönetmek için kullanıyoruz.
- Yenilikçi ve yaratıcı düşünceyi teşvik ediyor, Birimler düzeyinde Yenilikçi ve Yaratıcı Düşünce Platformları oluşturarak paydaşların özgün ve yaratıcı fikirlerini paylaşmalarını sağlıyoruz.
- Üniversitemizin kamu sorumluluğu ve ekosistemindeki rekabet koşullarını dikkate alarak Performansa Dayalı Süreç Yönetim iş modeli uyguluyoruz.
EFQM Modeli Bize Ne Kazandırıyor?
Uygulamakta olduğumuz EFQM Modeli bütünü görme, bütünsel bir bakış açısı benimseme ve kuruluşumuzun karmaşık fakat aynı zamanda düzenli bir sistem olduğunu kavrama fırsatı sunuyor. Bununla birlikte modelin sağladığı diğer yararları şunlardır:
- Üniversitemize, dinamik ve yaşayan bir dünyada birbirine bağımlı insanlardan oluşan, karmaşık ve uyumlu bir sistem olarak bakarak paydaşlarımızı anlamayı kolaylaştırıyor.
- Karmaşık bir ekosistemin parçası olduğumuzu bilerek kendi ekosistemimiz içerisinde yer alan diğer unsurlarla daha güçlü ve verimli etkileşim kurmamızı sağlıyor.
- Ekosistemimizin tüm paydaşlarından öğrenme ve büyüme fırsatlarını kendi yararımıza kullanmayı öğretiyor.
- Paydaşlarımıza esin veren faaliyetler yaparak, bizim ve çevrenin yararına neler yapılabileceğini değerlendirmeyi, kendi ekosistemimizde lider olmanın yöntemini öğretiyor.
- Gelecekte büyük değişimlerle karşı karşıya kalacağımızı analiz ederek, bir yandan bugünü yönetme zorluğunu kucaklayıp diğer yandan gelecekle ilgili öngörülerde bulunmayı ve tehditleri bertaraf etmek için hazırlık yapmayı kolaylaştırıyor.
- Paydaşlarımızın yenilikçi ve yaratıcı düşüncelerini iletmelerine fırsat veren destekleyici yaklaşımımız, paydaşlarımız ile sürdürülebilir ilişkiler kurarak, mevcut ilişkileri ve iş birliklerimizi güçlendirmeyi sağlıyor.
- Ödül ve takdir uygulamalarımız, çalışanlarımızın üniversitemizin temel değerleriyle uyumlu davranışlar kazanmalarını teşvik ediyor.
- İş süreçlerinde yaşanan olumsuzlukları gelişim ve öğrenme fırsatı olarak değerlendiren yönetim yaklaşımımız, çalışanlara ve öğrencilere hatalardan ders çıkarmayı ve öğrenmeyi teşvik eden destekleyici bir kültür ortamı sağlıyor.
- Deneyim Paylaşımı politikamız, kurumsal dönüşüm hedeflerimiz bağlamında, sürekli iyileştirme uygulamamızı güçlendiriyor.
- Ulusal ve küresel çevre (ekosistem) analizleri, Üniversitemizin ekosisteminde yaşanan/yaşanabilecek değişimlere yönelik aksiyon almasına ve uygulanabilir dönüşüm projelerini hayata geçirmesine öncülük ediyor.
- Çalışanların yetkinliklerini geliştirmeye yönelik insan kaynakları politikamız, yasal çerçevede, Üniversitemizin mevcut imkânlarını ergonomik çalışma ortamlarına dönüştürmeye katkı sağlıyor.